*Της πνευμονολόγου Ασημίνας Ζανιά-Τσιμάρα
ΟΤΑΝ Η ΘΕΡΜΑΝΣΗ…ΕΓΙΝΕ ΕΙΔΟΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ!
Πριν λίγες ημέρες όλοι καλωσορίσαμε τη νέα χρονιά με την ευχή να είναι καλύτερη σε κάθε τομέα.Οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια βίωσαν πρωτόγνωρες αλλαγές στην καθημερινότητα και τον τρόπο διαβίωσής τους,εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.Πολλοί συνάνθρωποί μας δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε στοιχειώδη αγαθά ή τα εξασφαλίζουν με τεράστια δυσκολία.Ο Χειμώνας διανύει ήδη τον δεύτερο μήνα του και το ποσοστό των πολιτών που δεν ήταν σε θέση να προμηθευτεί πετρέλαιο θέρμανσης ήταν μεγάλο.Ως εκ τούτου,σημαντικό μέρος του πληθυσμού οδηγήθηκε σε πιο οικονομικές λύσεις θέρμανσης,όπως τζάκια, ξυλόσομπες,λέβητες με καυσόξυλα κ.α.
Εν έτει 2013 πεπαλαιωμένοι τρόποι θέρμανσης,που είχαν εγκαταλειφθεί (ξυλόσομπες κ.α) ή και απαγορευθεί(μαγκάλια) αποτελούν εκ νέου μια νέα πραγματικότητα στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων ελέω οικονομικής κρίσης.Το ξύλο είναι το βασικό προϊόν καύσης αυτών των μεθόδων θέρμανσης.Τις τελευταίες ημέρες γίνεται λόγος για τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και στην ατμόσφαιρα, που έχει η εκθετική αύξηση της καύσης ξύλων ως πηγής θέρμανσης,ιδιαιτέρως στα ήδη επιβαρημένα αστικά κέντρα.Στα δελτία ειδήσεων και στον ημερήσιο τύπο χρησιμοποιείται συχνά ο όρος αιθαλομίχλη,για να περιγράψει το είδος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.Αιθαλομίχλη,λοιπόν,καλείται το επιβλαβές νέφος που δημιουργείται από σωματίδια και αέρια,τα οποία προέρχονται από τις βιομηχανίες,τα καυσαέρια αυτικινήτων,την καύση βιομάζας(όπως είναι το ξύλο).
Η καύση του ξύλου(που έχει ως βασικό στοιχείο τον άνθρακα) προκαλεί καθημερινώς ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα.Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραδοσιακά τζάκια με καυσόξυλα και οι ξυλόσομπες εκλύουν περίπου 30 φορές περισσότερα αιωρούμενα σωματίδια από τους σύγχρονους καυστήρες.Επί παραδείγματι,τους τελευταίους δύο μήνες,στο Μαρούσι και στο Κορωπί παρατηρήθηκε 18πλάσια αύξηση ανάλογων μικροσωματιδίων, πάνω από το επιτρεπτό όριο των 50μg/m3.Στην πόλη μας,την Πάτρα,τον τελευταίο καιρό διαπιστώθηκαν,επίσης,αυξήσεις στα μεγέθη των αιωρούμενων σωματιδίων.Η ρύπανση της ατμόσφαιρας επιβαρύνεται επιπρόσθετα και από άλλα προϊόντα της καύσης του βιοάνθρακα,όπως το διοξείδιο του θείου,το διοξείδιο του αζώτου,το μονοξείδιου του αζώτου κ.α.
Η ικανότητα του αναπνευστικού συστήματος να ΄΄προστατεύεται΄΄ από τα αιωρούμενα στο περιβάλλον σωματίδια,εξαρτάται από το μέγεθος και τη χημική σύσταση των σωματιδίων.Σωματίδια με διάμετρο >5μm επικάθονται κυρίως στο βλεννογόνο του ανώτερου αναπνευστικού(μύτη κ.α),ενώ σωματίδια με διάμετρο<5μm επικάθονται στο βλεννογόνο του κατώτερου αναπνευστικού (πνεύμονες).Μεγάλο μέρος των σωματιδίων που παράγονται από την καύση του ξύλου είναι μέσης διαμέτρου<3-2,5μm και ως εκ του τούτου εισχωρούν στο κατώτερο αναπνευστικό.Η συνεχιζόμενη εναπόθεση ανάλογων σωματιδίων εξαιτίας της μακροχρόνιας έκθεσης του ατόμου προκαλεί βλάβη στο αναπνευστικό επιθήλιο με αποτέλεσμα την εμφάνιση πληθώρας αναπνευστικών προβλημάτων όπως άσθμα,χρόνια βρογχίτιδα,λοιμώξεις ή την επιδείνωση ήδη υπαρχόντων νοσημάτων του αναπνευστικού. Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι τα σωματίδια με διάμετρο<7μm προκαλούν καταστροφή των μακροφάγων(αμυντικών κυττάρων) στο κυκλοφορικό σύστημα,καταστρέφουν το ενδοθήλιο των μικρών αγγείων με αποτέλεσμα εμφάνιση στεφανιαίας νόσου,αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κ.α.
Έγινε μια μικρή αναφορά στις επιπτώσεις που έχει στην υγεία αυτή η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από την καύση της βιομάζας.Στην εποχή της κρίσης,οι άνθρωποι που δεν έχουν άλλο τρόπο θέρμανσης ας προσέξουν τα κάτωθι.1.Αποφύγετε την καύση ξύλων που περιέχουν χημικές προσμίξεις ή πλαστικό.2.Μην καίτε τα ξύλα καθ’όλην τη διάρκεια της ημέρας.Προτιμήστε τις πιο ψυχρές ώρες.3.Αερίζετε το δωμάτιο που γίνεται καύση ξύλων.4.Φροντίστε για την τακτική συντήρηση των καμινάδων.5. Σε ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα και παιδιά,να αποφεύγονται ανάλογοι τρόποι θέρμανσης ή τουλάχιστον να περιορίζονται σημαντικά.Τέλος,η αναφορά στις οικολογικές συνέπειες από την παράνομη υλοτόμηση και υπερβολική καύση ξυλείας μπορεί να ηχεί ως πολυτέλεια στο παρόν κείμενο,όμως τη ζημία θα την υποστεί για άλλη μια φορά ο άνθρωπος σε λίγα χρόνια!